Cyberbezpieczeństwo w środowiskach OT – wyzwania i najlepsze praktyki

Table of content

Table of content

Zabezpieczenie przemysłu. Dowiedz się, czym różni się cyberbezpieczeństwo OT od IT, poznaj kluczowe wyzwania i wdroż sprawdzone praktyki dla ochrony systemów operacyjnych (OT) w dobie Przemysłu 4.0 i 5.0.

Integracja systemów informatycznych (IT) z technologiami operacyjnymi (OT) jest podwaliną rozwoju inteligentnego przemysłu. Takie podejście sprawia, że zarządzanie ryzykiem cybernetycznym w środowiskach produkcyjnych nabiera krytycznego znaczenia. Cyberataki na systemy OT, w przeszłości rzadkość, dziś stanowią realne zagrożenie dla ciągłości działania, bezpieczeństwa procesów, a nawet życia i zdrowia pracowników. Zrozumienie specyfiki środowisk OT oraz wdrożenie skutecznych strategii cyberbezpieczeństwa jest kluczowe dla każdego nowoczesnego przedsiębiorstwa przemysłowego.

Według raportu Dragos Year in Review 2023, liczba incydentów zgłaszanych klientom przez Dragos w 2023 roku wzrosła o 50% w porównaniu do roku poprzedniego. Raport wskazuje również, że 70% incydentów miało wpływ na dostępność systemów OT, a 30% prowadziło do ich wyłączenia.

Cyberbezpieczeństwo w IT vs Cyberbezpieczeństwo w OT

Choć zarówno IT, jak i OT dążą do zapewnienia bezpieczeństwa danych i systemów, ich priorytety, architektury i wymagania operacyjne znacząco się różnią, co wymusza odmienne podejścia do cyberbezpieczeństwa. Jakie są największe różnice w podejściu do cyberbezpieczeństwa w IT oraz OT?

Priorytety

  • IT: Tradycyjnie skupia się na poufności, integralności i dostępności danych (koncepcja CIA: Confidentiality, Integrity, Availability). W przypadku IT, utrata poufności danych klienta jest często największym zagrożeniem.
  • OT: Priorytetem numer jeden jest dostępność (ciągłość działania) i bezpieczeństwo (brak zakłóceń procesów, ochrona ludzi i środowiska). Integralność danych jest również ważna, ale poufność często schodzi na dalszy plan. Awaria systemu OT może prowadzić do przestojów produkcyjnych, uszkodzenia sprzętu, a nawet katastrof przemysłowych.

IBM Cost of a Data Breach Report 2024 (dane z 2023 roku) wskazał, że średni koszt naruszenia danych w przemyśle wynosił 5,32 mln USD. Chociaż dotyczy to szerzej naruszeń danych, OT jest kluczowym komponentem infrastruktury przemysłowej.

Architektura systemów

  • IT: Charakteryzuje się dynamicznym środowiskiem, częstymi aktualizacjami i stosunkowo krótkim cyklem życia urządzeń.
  • OT: Składa się z często starszych systemów, w tym sterowników PLC, systemów SCADA, DCS, HMI, które mogą działać nieprzerwanie przez dziesięciolecia. Aktualizacje są trudne i ryzykowne, wymagają często zatrzymania produkcji. Wiele protokołów komunikacyjnych jest proprietarnych lub niezabezpieczonych.

Raporty analityczne, takie jak te publikowane przez Claroty, regularnie wskazują na wykrywanie setek, a nawet tysięcy nowych luk w zabezpieczeniach systemów OT i IoT przemysłowego (IIoT) każdego roku. Na przykład, raport Claroty Biannual Industrial Cybersecurity Report 2023 szczegółowo opisuje liczbę i typy wykrytych luk.

Dostępność

  • IT: Planowane przestoje na potrzeby konserwacji i aktualizacji są akceptowalne.
  • OT: Wymaga niemal 100% dostępności. Każda przerwa w działaniu to straty finansowe i ryzyko dla bezpieczeństwa.

Kluczowe technologie

  • IT: Stosuje ustandaryzowane protokoły (TCP/IP, HTTP, DNS), powszechnie dostępne narzędzia bezpieczeństwa.
  • OT: Korzysta z wielu specyficznych, często przestarzałych i niezaimplementowanych protokołów (Modbus, Profinet, EtherNet/IP, OPC). Wiele urządzeń OT nie posiada wbudowanych funkcji bezpieczeństwa.

Jak widać chociaż podstawy podejścia do cyberbezpieczeństwa w IT oraz OT są podobne, diabeł tkwi w szczegółach. W przypadku IT krytyczne jest zabezpieczenie danych, a w OT ciągłość działania i niezawodność. Drobne, aczkolwiek niezwykle kluczowe z punktu widzenia biznesu różnice sprawiają, że nie da się wdrożyć jednej strategii cyberbezpieczeństwa do IT oraz OT.

Kluczowe wyzwania w cyberbezpieczeństwie OT

  • Przestarzałe systemy i brak aktualizacji: Wiele systemów OT zostało wdrożonych dziesiątki lat temu i nie były projektowane z myślą o zagrożeniach cybernetycznych. Brak możliwości łatwych aktualizacji oprogramowania i firmware’u sprawia, że są podatne na znane luki bezpieczeństwa.
  • Brak widoczności i inwentaryzacji zasobów OT: Wiele organizacji nie posiada pełnej, aktualnej inwentaryzacji wszystkich urządzeń OT podłączonych do sieci, co utrudnia identyfikację potencjalnych luk i zarządzanie nimi.
  • Konwergencja IT/OT i tzw. „ścianka działowa”: Zacieranie się granic między sieciami IT i OT prowadzi do zwiększenia ryzyka. Ataki, które w przeszłości dotykały tylko sieci IT, mogą teraz rozprzestrzeniać się na systemy OT. Niewystarczająca współpraca między zespołami IT i OT jest częstym problemem.
  • Brak dedykowanych rozwiązań bezpieczeństwa dla OT: Standardowe narzędzia bezpieczeństwa IT (np. antywirusy, firewalle sieciowe) często nie są kompatybilne z systemami OT lub mogą zakłócać ich działanie.
  • Niedobór specjalistów: Brak wykwalifikowanej kadry, posiadającej zarówno wiedzę z zakresu cyberbezpieczeństwa, jak i głębokie zrozumienie technologii operacyjnych, jest globalnym problemem.
  • Zwiększona powierzchnia ataku: Rosnąca liczba połączonych urządzeń IoT przemysłowego (IIoT), zdalny dostęp do systemów OT oraz wykorzystanie chmury zwiększają liczbę potencjalnych punktów wejścia dla atakujących.
  • Zagrożenia wewnętrzne: Niewłaściwe użycie urządzeń USB, błędy ludzkie lub celowe działania pracowników mogą stanowić poważne zagrożenie dla środowisk OT.

Cyberbezpieczeńśtwo OT będzie coraz ważniejsze

W miarę ewolucji przemysłu 4.0 w kierunku przemysłu 5.0, gdzie człowiek i maszyna będą współpracować w jeszcze ściślejszej symbiozie, a systemy OT staną się jeszcze bardziej autonomiczne i połączone, wyzwania związane z cyberbezpieczeństwem będą rosnąć. Kluczowe będzie dalsze inwestowanie w zaawansowane technologie, takie jak AI i uczenie maszynowe do predykcyjnego wykrywania zagrożeń, rozwój bezpiecznych protokołów komunikacyjnych, a także standaryzacja i regulacje branżowe. W przyszłości, cyberbezpieczeństwo OT stanie się integralnym elementem każdej strategii biznesowej w przemyśle.

Dodaj komentarz

Wróć na górę strony