Transformacja kompetencji – jacy pracownicy potrzebni są dziś w przemyśle?

Nowe zawody w przemyśle oraz luka kompetencyjna to problemy spędzające sen z powiek działom HR. Kogo poszukują nowoczesne zakłady przemysłowe? Jak wygląda transformacja kompetencji pożądanych w przemyśle?

Wraz z dynamicznym rozwojem przemysłu w stronę innowacyjnych zakładów produkcyjnych naszpikowanych nowymi technologiami, tradycyjne stanowiska pracy w zakładach produkcyjnych ulegają głębokiej transformacji. Inteligentne fabryki, nasycone sensorami, robotami współpracującymi i zaawansowaną analityką danych, domagają się nowych, zaawansowanych kompetencji. Dziś, zamiast wykwalifikowanych operatorów maszyn w starym stylu, przemysł poszukuje przede wszystkim specjalistów od cyfrowej integracji, gotowych do pracy na styku fizycznych procesów produkcyjnych i wirtualnych systemów zarządzania. To rewolucyjne odejście od mechaniki na rzecz cyber-fizycznych systemów. Zmiana ta jest kluczowa, ponieważ jak wskazują eksperci, to właśnie odpowiednio wykwalifikowana kadra będzie decydować o sukcesie cyfrowej transformacji.

Konwergencja IT i OT

Kluczowym zjawiskiem, które definiuje obecne potrzeby kadrowe, jest konwergencja (zbieżność) technologii informacyjnych (IT) oraz technologii operacyjnych (OT). O ile IT tradycyjnie odpowiadało za systemy biurowe i zarządzanie danymi, OT zarządzało fizycznymi procesami produkcyjnymi i maszynami. W inteligentnej fabryce granice te zacierają się, co wymaga stworzenia stanowisk takich jak Inżynier danych przemysłowych (Industrial Data Scientist) czy Architekt systemów cyber-fizycznych. Ci specjaliści muszą posiadać unikalne połączenie wiedzy z zakresu analizy dużych zbiorów danych (Big Data), programowania maszyn (PLC) i rozumienia całego procesu produkcyjnego.

Szczególnie krytyczną rolą jest Specjalista ds. cyberbezpieczeństwa OT. Po podłączeniu maszyn do sieci, ochrona ciągłości produkcji staje się absolutnym priorytetem. Luka kompetencyjna w tym obszarze jest widoczna globalnie, a pracownicy ci muszą rozumieć zarówno zawiłości sieci przemysłowych (Protokoły SCADA), jak i najnowsze techniki ochrony infrastruktury IT, co jest zdecydowanie nową kategorią wymagań dla sektora produkcyjnego.

Nowe role + ogromna luka kompetencyjna = gigantyczny problem kadrowy

Powstawanie nowych ról ma swoje twarde uzasadnienie w statystykach. Według raportów, w Polsce brakuje około 147 tys. specjalistów IT (dane Polskiego Instytutu Ekonomicznego, 2022). Chociaż to braki w szerokim sektorze IT, to specjaliści z zakresu analizy danych, AI, DevOps oraz Security – a więc kompetencji bezpośrednio przenikalnych do środowiska OT – są najbardziej pożądani, o czym świadczą wysokie widełki płacowe (źródło: Raporty rynku pracy IT, 2024/2025). Ponadto, prognozy ManpowerGroup na III kwartał 2025 roku wskazują, że sektor IT jest jednym z wiodących pod względem zamiaru zatrudnienia, z dodatnią prognozą netto na poziomie +23%, zaraz za energetyką. To wyraźny sygnał, że pomimo globalnego spowolnienia, inwestycje w cyfryzację i związany z nią personel są w Polsce kontynuowane.

Przekwalifikowane posiadanych zasobów musi uzupełniać pozyskiwanie nowych talentów

Transformacja nie oznacza jedynie rekrutacji nowych talentów, ale przede wszystkim inwestycję w obecnych pracowników poprzez programy przekwalifikowania (reskilling) i podnoszenia kwalifikacji (upskilling). Doświadczeni mechanicy czy elektrycy, znający procesy produkcyjne „od podszewki”, są nieocenionym zasobem. Raport Fundacji Platforma Przemysłu Przyszłości (2021) wskazuje, że wśród kompetencji oczekiwanych przez przedsiębiorców za „ekstremalnie ważną” lub „bardzo ważną” uznawano umiejętność programowania (68% wskazań) oraz umiejętność integracji stanowisk zrobotyzowanych (66% wskazań).

Poprzez szkolenia w zakresie programowania PLC, analizy danych czy obsługi robotów współpracujących, mogą oni ewoluować w Techników Robotyki i Automatyki lub Operatorów-Programistów Systemów Produkcyjnych. Ten proces pozwala zachować cenną wiedzę procesową, jednocześnie adaptując kadrę do nowych, cyfrowych wymagań. Przemysł 4.0 jest więc miejscem ciągłego rozwoju, a gotowość do nauki jest kluczową kompetencją miękką.

Przemysł coraz atrakcyjniejszy dla osób wchodzących na rynek pracy

Wizerunek brudnego, niebezpiecznego i monotonnego miejsca pracy, jaki kiedyś przylgnął do fabryk, jest już reliktem przeszłości. Inteligentny zakład przemysłowy to dziś środowisko czyste, zaawansowane technologicznie i oferujące kreatywne wyzwania. Automatyzacja redukuje ryzyko wypadków i obciążenie fizyczne, a rola człowieka skupia się na rozwiązywaniu złożonych problemów, optymalizacji i innowacji.

Co więcej, popyt na specjalistów przemysłu 4.0 i 5.0 przekłada się na konkurencyjne wynagrodzenia oraz dynamiczną ścieżkę kariery, co czyni ten sektor jednym z najbardziej atrakcyjnych dla absolwentów i ekspertów IT. W kontekście prognoz, w których aż 46% pracodawców deklaruje chęć zatrudniania z powodu rozwoju firmy i tworzenia nowych stanowisk (Barometr ManpowerGroup, Q3 2025), inwestowanie w kompetencje na styku technologii i produkcji jawi się jako najbardziej przyszłościowa ścieżka zawodowa.

Profil idealnego pracownika

Inteligentny przemysł stoi przed rewolucją kadrową, która wymaga ścisłej współpracy między przedsiębiorstwami, uczelniami i dostawcami technologii. Przyszłość zatrudnienia w produkcji będzie należała do osób, które potrafią łączyć wiedzę techniczną, analityczną i cyfrową. Zakłady, które inwestują w programy szkoleniowe i przyciągają talenty na styku IT i OT, nie tylko zwiększą swoją konkurencyjność, ale także zapewnią sobie stabilną przyszłość w coraz bardziej złożonym i zautomatyzowanym globalnym ekosystemie. Nowe zawody w przemyśle to szansa na zbudowanie bardziej innowacyjnej i odpornej gospodarki.